Wat is COPD?
COPD (chronische bronchitis en longemfyseem) is een aandoening van de longen en luchtwegen. Het hindert u bij het ademhalen.De Engelse afkorting COPD staat voor Chronic Obstructive Pulmonary Diseases (chronische obstructieve longaandoeningen).
In Nederland heeft 2% van alle mensen de diagnose COPD. De ziekte komt vooral veel voor bij ouderen (17% van de mensen boven de 80 jaar heeft COPD). Er komen in Nederland, net zoals in de rest van de wereld, alsmaar mensen met COPD bij.
Licht, matig en ernstig COPD
COPD kent verschillende fases. Van de mensen met COPD heeft ongeveer 80% licht of matig COPD; de anderen hebben ernstig of zeer ernstig COPD. Maar wanneer spreken we van licht en wanneer van ernstig COPD? Een indeling hiervoor die wereldwijd veel gebruikt wordt is de GOLD indeling die gebaseerd is op longfunctieonderzoek.
Longfunctieonderzoek geeft aan hoe goed de luchtwegen en de longen (nog) werken. Een belangrijk onderdeel daarvan is het meten van de maximale hoeveelheid lucht die u in één seconde kunt uitblazen. Dit heet de FEV1 en zegt iets over de vernauwing van uw luchtwegen. De GOLD indeling vergelijkt deze uitslag met de gemiddelde uitslag van een gezond persoon van dezelfde leeftijd en geslacht (de voorspelde waarde).
De GOLD indeling ziet er als volgt uit:
- GOLD I - licht COPD: de maximale hoeveelheid uitgeademde lucht is meer dan 80% van de voorspelde waarde.
- GOLD II – matig COPD: de maximale hoeveelheid uitgeademde lucht ligt tussen de 50% en 80% van de voorspelde waarde.
- GOLD III – ernstig COPD: de maximale hoeveelheid uitgeademde lucht ligt tussen de 30% en 50% van de voorspelde waarde.
- GOLD IV – zeer ernstig COPD: de maximale hoeveelheid uitgeademde lucht is 30% of minder van de voorspelde waarde.
Welke klachten horen bij COPD?
Mensen met beginnend COPD hoesten veel. Het begint vaak met een zogeheten 'rokershoestje'. Daarbij wordt nogal eens slijm opgehoest. Sommigen hebben ook last van kortademigheid of een piepende ademhaling bij inspanning.In het begin zijn de klachten van kortademigheid er alleen bij zware lichamelijke inspanning, zoals hardlopen, tegen de wind in fietsen of zwaar lichamelijk werk. Na verloop van tijd ontstaan ze geleidelijk ook bij bijvoorbeeld traplopen of stevig wandelen. Kortademigheid kan ook optreden bij activiteiten als wassen, aankleden, eten en soms zelfs in rust.Mensen met ernstiger COPD worden vaker en heviger kortademig en vermoeid. Bij ernstig COPD moet het hart flink werken om het lichaam van zuurstof te voorzien. Soms wordt dat te zwaar voor het hart. Hierdoor kan de kortademigheid erger worden en ontstaat soms vocht achter de longen.De klachten zijn niet altijd even erg: de meeste mensen hebben goede en slechte dagen. Daarnaast hebben veel mensen met COPD ’s nachts en ’s ochtends meer last dan op de rest van de dag.
Welke behandelmogelijkheden zijn er?
Als het voor de arts duidelijk is dat u COPD hebt, is het zaak dat u zo goed mogelijk behandeld wordt. Hoewel COPD niet te genezen is, zijn de klachten met een goede behandeling te verlichten.
Als u COPD hebt, kunnen medicijnen wel zorgen dat u minder hoest en minder kortademig wordt, dat uw luchtwegen beter in conditie zijn en beschermd worden tegen prikkels. De huisarts of longarts schrijft de medicijnen voor en legt uit hoe u deze moet gebruiken. De belangrijkste medicijnen bij de behandeling van COPD zijn luchtwegverwijders en daarnaast soms ontstekingsremmers.
- Luchtwegverwijders zorgen ervoor dat de spiertjes rondom de luchtwegen verslappen. Uw luchtwegen worden hierdoor vrij snel weer wijder, zodat u meestal minder kortademig wordt.
- Ontstekingsremmers bestrijden de ontsteking in de luchtwegen. Hierdoor beschermen ze uw luchtwegen tegen prikkels.
Hoe kan de fysiotherapeut u helpen?
Een fysiotherapeut leert u omgaan met uw lichamelijke beperkingen. De behandeling richt zich op het aanleren van de juiste ademtechniek, ontspanningstechniek en hoesttechniek. Ook kan de fysiotherapeut helpen bij het verbeteren van de conditie door b.v. gymoefeningen.
Bewegen is gezond. Juist voor mensen met COPD. Door lichaamsbeweging verbetert u uw uithoudingsvermogen. De spieren waarmee u adem haalt, worden sterker en uw benauwdheid vermindert. En u herstelt sneller van een griep of verkoudheid. Als u voldoende beweegt, blijft u op latere leeftijd langer zelfstandig. U kunt ook makkelijker zelf naar buiten en bij anderen op bezoek gaan.
Wordt u benauwd als u bijvoorbeeld de trap oploopt of met klusjes in huis bezig bent? En heeft u last van hoestbuien? Dan probeert u lichamelijke inspanning wellicht te vermijden in de hoop dat u minder snel kortademig wordt. Maar als u weinig in beweging bent, krijgt u juist meer klachten!
Bewegen gaat dus heel goed samen met COPD. Wij kunnen u binnen ons centrum hierin begeleiden. Er zijn mogelijkheden om individueel met de fysiotherapeut te oefenen, maar ook is het mogelijk om dit in groepsverband te doen. Want ook als u deze longziekte heeft, zijn er gelukkig veel manieren om uw conditie te verbeteren.
Maak nu een afspraak!!